ERZURUM DERGİLERİNİN DUAYENİ NACİ ELMALI

Yaylada bir şehir... Mahalleri, güngörmüş aksakallılarıyla bütünleşmiş, ekonomik kalkınmanın hız kestiği bir şehir....

Kahvehanelerinde Behçet Mahir, Nalbant Isak, Hafız Muğdat gibi meddahların, halk hikayecilerinin hikaye anlattığı bir şehirde bir çocuk dünyaya gelir.  Babası Necati Bey adını Naci koyar...  Annesi, Ilıca'lı ‘Menzilci Haşim Bey’ diye bilinen aileden Tevfik Eşrefoğlu’nun küçük kızı Semiha Hanım; babası ise Erzurum’un köklü ailelerinden, dört kuşaktır sebze-meyve işiyle uğraşan ‘Dıreşler’ diye bilinen aileden Şefik Elmalı’nın büyük oğlu Necati Bey’dir.

Henüz on günlükken annesini kaybeden ve dedesinin tek erkek torunu olan Elmalı'yı; babaannesi Refika Hanım, büyükbabası Şefik Bey’le evlerindeki halası ve yengeleri tarafından büyütülür. Artık o öksüzdür... Yetimdir...

 1963 yılında İnönü İlkokulu’nda başladığı eğitimini, birinci sınıfı okuduğu Erzurum Lisesi’nin orta kısmı kapatılınca yeni açılmış olan Atatürk Ortaokulu ve Lisesi’nde sürdürmüş; her iki okulun hem son sınıf öğrencileri, hem de ilk mezunları arasında yer almıştır. 1974/75 öğretim yılında girdiği üç yıllık Kâzım Karabekir Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümü’nü 1977/78’de bitirdikten sonra dört kuşaktır ailecek bulundukları Sebze Hali’nde ticarî hayata atılmış, 2013 sonlarına kadar bu işi sürdürmüştür.

Burada bir gerçeği daha işaret etmek isterim. O yıllar üniversite okuyan babası esnaf veya tüccar olanlar üniversiteyi iki şey için okurlardı. Birincisi askerde yedek subay olmak... İkincisi üniversite diploma sahibi olmak. Kız istemeye gidildiğinde bizim oğlumuz üniversite mezunu demek...

1980 sonrası Polatlı'da kısa dönem askerliğini yapan Elmalı Erzurum Halinde ticari hayatını devam ettirirken önemli bir çalışmaya imza attı. 1984 yılında, Orhan Okay’ın ‘Takriz’ini yazıp düzenlenmesine katkıda bulunduğu ‘Erzurumlu Ketencizade Mehmet Rüştü Efendi’ adlı oldukça hacimli ve özenle hazırlanmış bir kitapla yayın hayatına atıldı. Birçok dergi, kitap, yıllık ve ansiklopedide Erzurum ve Erzurumlularla ilgili yazılar yazdı. Çeşitli sempozyumlara katılıp tebliğ sundu. Radyo ve tv programlarına konuk oldu.

Elmalı meraklıydı. Şehre ait kitapları, dergileri topluyor zengin bir arşiv oluşturuyordu. Bugün yüzlerce dergi arşivlenmiş ise bu Naci Elmalının amatörce gayretleri ile oluşmuştu.

Özellikle 2000 yılından sonra genç araştırmacılara destek olarak, gönüllü kültür elçilerinin yetişmesinde rehber ve umut ışığı oldu....

Naci Elmalı uzun zamandır hayalini kurduğu bir projeyle uğraşarak sıkıntılı, meşakkatli, zor olan bu yolda fedakârca bir çabayla çok güzel bir mesafe gerçekleşmiş, Cumhuriyetten günümüze gelinceye kadar Erzurum’da yayınlanmış dergileri toplayarak güzel bir dergi arşivi oluşturmuştur.

Süreli yayınlar içinde dergi çıkarmak, uzun soluklu olmak, gerçekten zor bir iştir. Bu nedenle yayınlanan dergiler bazen tek sayı,  bazen yirmi sayıya ulaşabilmiş, ancak çok uzun soluklu olamamışlardır. Her bir dergi çıktığı zaman diliminde şehrin kültür hayatına etki ederek onlarca amatör kalemin yazı yazmasına sebep olmuşlar, şehrin özelliklerini yansıtarak geleceğe nakletmişlerdir.

Naci Elmalı'nın tespitlerine göre Erzurum'da 247 çeşit dergi yayınlanmış, binlerce yazar, şair'in el emeği göz nuru akıtarak ortaya çıkan dergileri tasnif ederek gelecek kuşaklara taşımanın sevincini yaşamıştır.

Naci Elmalı Palandöken Belediyesince çıkarılan "Beyazşehir Palandöken" adlı dergide önemli bir başarı sağladı. Muzaffer Taşyürek hocanın editörlüğünde başlayan derginin 18'den 28. sayıya kadar olanlarını büyük bir gayretle çıkararak, editörlüğünü yaparak şehir kültürüne pek çok hazine kazandırdı.

Naci Elmalı tam bir Erzurum beyefendisidir. Oturup-kalkmasıyla, beşeri ilişkileriyle şehri tanımasıyla aslında Erzurum'un gönüllü kültür elçisidir. Zeynal Camide geçirdiği vakitler, şehrin yaşlı insanlarını ziyaret edip hayır dualarını almasıyla, duyduğu her cenaze namazına katılmasıyla insani meziyetleri öne çıkmaktadır. DADAŞ'lık kültürünün güzel örneklerini üzerinde taşımaya gayret eden doktum, kardeşimdir.

Umarım Halen Erzurum’la ilgili çok az sayıda kişi tarafından bilinen bilgilerin ‘Erzurum’un Kırkambarı ‘ adlı hacimli bir kitapta toplanmasına, ‘Necip Fazıl ve Erzurum’ adlı araştırma kitabının sonlandırılmasına çalışmaktadır.

Elmalı kardeşimize bundan sonraki hayatında sağlık, mutluluk, esenlikler dilerim.  İyi ki varsın.. İyi ki seni tanımışım... Güzel dostum... Selam ve muhabbetlerimle.