TURİSTİ 'ŞAŞIRTMA' HARİTASI

Meslektaşım Öztürk Akkök, oğulları Mustafa, İbrahim için Palerium AVM'nin birinci katında 'Coffee Town' diye yeni bir mekan açtı.

Yazılı taahhüdü var ve bu konuda çok iddialı:

-Coffee Town'a gelin ve bir tevazükahve isteyin, diyor ve ekliyor:

- Daha ilk yudumda tiryaki olacaksınız.

Rahat edilecek, sevimli bir mekan.

Bizde arkadaşlarla 'Coffee Town'da bir akşam İtalyan makarnası yemeğe gittik.

Sohbet sırasında, emekli bir meslektaşım elime bir 'Erzurum şehir haritası' tutuşturdu:

- Bir şey söylemeye gerek yok, incelersen, ne demek istediğimi anlarsın.

A TAKIMININ ESERİ Mİ?

Yemekten sonra eve gittim, merakla haritayı ‘mercek altına’ aldım.

Erzurum Büyükşehir Belediyesine bağlı Koruma Uygulama ve Denetim Şube Müdürlüğü (KUDEB) Kasım 2014'te çıkarmış.

Yani ‘yayınlanalı üç ay’ bile olmamış.

Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen'in 'A Takımı' tarafından farklı bir harita olması ilgimi daha da çok çekti.

Ön kapağında Çifte Minareli Medrese, arka kapağında ise Üç Kümbetlerin gravürleri yer alıyor.

Haritanın açılan yüzünde önce 'Fuat beyin Erzurum haritası- 1904' karşınıza çıkıyor.

Haritada verilen numaraların nelere ait olduğu da sağ tarafta yer alıyor.

‘110 yıl’ öncesinin haritasında yer alan tarihi mekanlardan bazıları şunlar:

1- İstanbulkapı, 5- Harputkapı, 14- Karskapı, 15- Aziziye, 16- Mecidiye, 17- Cephanelik, 22- İran kabristanı, 23- Mezarlık, 25- Gürcükapı, 32- Kale, 33- Çifte Minareli Medrese, 37- Ermeni Mezarlığı, 38- Cirit Meydanı, 39- Gureba Hastanesi, 40- Gez Cami, 44- Kavakkapı.

Fuat Beyin haritasının çevresine de kartpostal ebadında Çifte Minareli Medrese, Lalapaşa cami, Ulu cami, Üç Kümbetler, Rüstempaşa Kervansarayı, Erzurum Kalesi ve Saat Kulesi, Kongre

Binası, Atatürk Evi, Müceldili konağı fotoğrafları ile altında da eserle ilgili özet bilgi var.

İŞTE EKSİK VE YANLIŞLAR

Haritanın diğer yüzünde ise Erzurum şehir haritası ve yanında pembe kutu içinde 'önemli yerler indeksi' bulunuyor.

Önemli yerler indeksinden başlıyorum okumaya:

1- Tourist Office (Her halde Türkçe karşılığı aceleye geldiği için unutulmuş. Biz ekleyelim: Turist ofisi.), 2- PTT, 3- Çifte Minareli Medrese, 4- Kale, 5- Üç Kümbetler, 6- Ulu Cami, 7-Yakutiye Medresesi, 8- Lala Paşa Cami, 9- THY.

Mekanların isimlerinin yanında parantez içinde İngilizcesi yer alıyor.

Demek ki sadece yerli değil yabancı turist de hedef alınmış.

Nerede kalmıştık?

9- THY.

Haritada 9'a bakıyorum, Cumhuriyet Caddesini gösteriyor.

İşadamı Namık Kılkıl'a ait Akmerkezin giriş katındaki eski THY Bilet Satış Ofisinden söz ediyor.

Oysa yıllar önce THY, şehir merkezindeki büroyu kapatarak havalimanına gitti.

Haydi olur, bir yanlışlık, 'dikkatten kaçmıştır' diyorum.

10- Hastane.

Öyle ya turist hastalandı.

Nereye gidecek, adres göstermişiz.

Bakıyorum ve 'Hoppala' diyorum.

Hastaneler Caddesindeki 10 numaralı kutuda yer alan 'Numune Hastanesi' değil mi?

1904'de ‘Erzurum Gureba Hastanesi’ adıyla açılan, daha sonra adı ‘Numune’ olan hastane 2011 yılının ilkbaharında Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi yapılınca yıkılmıştı.

Yerine de Büyükşehir belediyesi altı otopark, üstü yeşil dinlenme alanı olan bir park yaptırmıştı.

Eğer turist, elindeki haritaya bakarak giderse hastanenin yerinde ‘yeller estiğini görecek.’

İndeksten okumaya devam ediyorum:

11- Gümrük, 12- Merkez Bankası, 13- Müze, 14- Aziziye Anıtı, 15-Kent Meydanı.

Burada kısa bir mola vermek gerek.

Kent meydanı, birkaç yıl önce yapılan Yakutiye'deki değil.

Ya, Havuzbaşı’ndaki kent meydanı tarif ediliyor.

Daha açılışı bile yapılmayan Kent Meydanı, haritaya girme başarısı elde etmiş.

16 numarada Olimpiyat parkı ‘tamam’ ama 17'nci sırada bulunan Doğu Anadolu Serbest Bölgeyi unutalı çok olmadı mı?

Haritayı hazırlayanlar acaba birkaç adım ötedeki Erzurum Teknik Üniversitesine ait yerleşkeyi niye ciddiye almadılar?

İNGİLİZCESİ BİLE YANLIŞ

Neyse biz okumaya ve incelemeye devam edelim: 18-Rüstem Paşa, 19- Karskapı, 20- Gümüşlü kümbet, 21- Atatürk Üniversitesi, 22- Belediye, 23- Vilayet, 24- Adliye, 25- Stat.

Yerine bakıyorum, 'Cemal Gürsel Stadı' yazıyor. Haritayı hazırlayanlar belli ki, stadın önünden bile geçmemişler.

Yoksa, karayoluna bakan tarafa asılan koca tabelada dördüncü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in isminin yerine Kazım Karabekir yazıldığını görecekler.

26- Jevelery Market.

Türkçesi olmayan ikinci adres. Google çevirinin 'Jevelery' değil 'Jewelry' olması gerektiğine işaret ediyor.

Tariften de Taşmağazalar'daki Kuyumcular Çarşısı çıkıyor.

27- Kavak kapı, 28- İstasyon, 29- Palandöken Kış Sporları Merkezi, 30- Hava alanı, 31- Kongre binası, 32- Abdurahman Gazi Türbesi, 33- Atatürk evi, 34- Atatürk Anıtı, 35- İstanbulkapı, diye bitiyor.

Haritaya genel olarak bakarken Numune'nin karşısında Yenişehir'e taşınan Mareşal Fevzi Çakmak Hastanesini görüyorum.

Bir ‘Hayret’ daha çıkıyor ağzımdan.

TRT'nin yanındaki Müftülük, Müftülüğün karşısında eski Özel İdarenin yerinde Valilik, biraz ötede ESKİ Genel Müdürlüğü, pistleri yıkılan Atlama Kulelerinin yeri ise haritada boş.

Ama ne hikmetse Yenişehir girişindeki boşaltılan 'Süleyman Demirel Tıp Merkezi, Aziziye Araştırma Hastanesi' yerinde duruyor.

Cadde isimlerine bakıyorum:

Emniyet'in önündeki İsmet Paşa, İzzet Paşa Caddesi olmuş.

Değişen ve büyük gürültü koparan diğer caddeler ise hala eski isimleri ile haritada yerini koruyor.

SANKİ ‘DEFİNE’ HARİTASI

Artık fazla irdelemeye gerek yok. Harita değil, tam bir hayal kırıklığı.

Hem de bastırılmış ve dağıtılmış.

Acaba hala farkına varmamışlar mı?

Onu da soracaktım, geri dönüş yapmadılar.

Hani deveye sormuşlar:

- Boynun neden eğri?

Deve de karşılık vermiş:

- Nerem doğru ki?

Şimdi size soruyorum:

2014 ürünü Erzurum Şehir Haritası deve hikayesine uygun bir yapıt olmamış mı?